به گزارش روابط عمومی و امور بین الملل، سید جواد حسینی رئیس سازمان بهزیستی در یادداشتی درباره سفر به تاجیکستان نوشت:
در ادامه روند رو به گسترش روابط "ایران" و "تاجیکستان" و به دعوت همتای تاجیک، آقای محی الدین خیراللهزاده معاون وزیر تندرستی این کشور صبح یکشنبه ۳۰اذرماه به همراه معاون توانبخشی و رییس مرکز توانمندسازی و اشتغال، تهران را به مقصد دوشنبه پایتخت تاجیکستان ترک کردیم.
پروازی کوتاه، اما آمیخته با احساسی آشنا. گویی راهی سرزمینی شده ایم که نه غریبه است و نه دور؛ سرزمینی که زبانش، واژههایش، ترانههایش و حتی سکوتش، برای ما بیگانه نیست.
اندکی بیش از دو ساعت بعد، در فرودگاه دوشنبه به زمین نشستیم و با استقبال گرم مقامات وزارت تندرستی و حفاظت اجتماعی تاجیکستان و معاون سفیر جمهوری اسلامی ایران روبهرو شدیم؛ استقبالی صمیمی که از همان آغاز، نویدبخش گفتوگویی نزدیک و انسانی بود. روز نخست مأموریت با ضیافت شام سفیر جمهوری اسلامی ایران در تاجیکستان و جشن یلدا همراه شد.
شب یلدا ؛ شبی که برای ایرانیان و تاجیکان صرفاً یک آیین تقویمی نیست، بلکه یادآور پیوند دیرپای انسان با نور، امید و غلبه روشنایی بر تاریکی است. آیین یلدا با همان نشانههای آشنا برگزار شد؛ شعر فارسی، سرود، سخن گفتن از خورشید و صبوری و حضور پرشمار ایرانیان مقیم تاجیکستان.
در جشن شب یلدای سفارت ایران در دوشنبه، بیش از هر چیز این حقیقت خود را آشکار کرد که قرابت فرهنگی دو ملت، تنها در زبان و تاریخ مشترک خلاصه نمیشود؛ بلکه در آیینها، خاطره جمعی، شعر، موسیقی و شیوه زیستن نیز ریشه دارد؛ چنانکه گویی یک فرهنگ در دو جغرافیا نفس میکشد.
از روز دوم، برنامههای کاری و نشستهای رسمی آغاز شد. دیدار با معاون وزیر تندرستی و رئیس حفاظت اجتماعی جمعیت تاجیکستان و معاونان ایشان، فرصتی ارزشمند برای گفتوگو درباره ساختارها، تجربهها و حوزههای فعالیت اجتماعی دو کشور فراهم آورد.
موضوعات مطرحشده، طیفی گسترده از مسائل اجتماعی را در بر میگرفت؛ از حمایت از افراد دارای معلولیت، کودکان بیسرپرست و بدسرپرست و سالمندان گرفته تا پیشگیری از آسیبهای اجتماعی، خدمات مشاوره روانشناسی، نظامهای حمایتی و موضوع غربالگری و آزمایشهای ژنتیک.
این گفتوگوها بخوبی نشان میداد که دغدغههای اجتماعی، فارغ از مرزهای سیاسی، زبان مشترکی دارند و دردهای انسانی در دو سوی این پیوند فرهنگی، شباهتهای بسیاری یافتهاند.
در ادامه نشستها، دیدار با مسئولان فناوری اطلاعات و برنامهریزی وزارت تندرستی تاجیکستان برگزار شد. در این نشست، سیاستهای این کشور در زمینه یکپارچهسازی دادهها و حرکت بسوی دولت هوشمند تشریح شد.تأکید بر انسجام اطلاعات، شفافیت و بهرهگیری از فناوریهای نوین، تصویری روشن از مسیری تحولی ارائه میداد که دولت تاجیکستان با جدیت آن را دنبال میکند.
دیدار با آژانس حفاظت و خدمات اجتماعی تاجیکستان، دریچهای دیگر به گستره خدمات اجتماعی این کشور گشود. خدمات ارائهشده به افراد دارای معلولیت، کودکان، سالمندان، زنان سرپرست خانوار و قربانیان خشونت تشریح شد و تنوع مأموریتها و مسئولیتهای این نهاد، بهروشنی نمایان بود. در ادامه، حضور در سفارت جمهوری اسلامی ایران و گفتوگوی صمیمی با سفیر و معاونان ایشان، فرصتی برای مرور ابعاد مختلف روابط دوجانبه و ظرفیتهای همکاری اجتماعی میان دو کشور فراهم آورد.
بخش مهمی از برنامه سفر به گفتوگو درباره نظام تشخیص و ارزیابی معلولیت در تاجیکستان اختصاص داشت. در دیدار با گروه کارشناسی پزشکی اجتماعی این کشور، سازوکارهای سنجش شدت معلولیت، فرآیندهای ارزیابی، آمارها، گستره خدمات و فعالیت کمیسیونهای تشخیص تشریح شد؛ حوزهای که در کنار ارائه خدمات حمایتی، بر پژوهش، پایش و شناسایی علل افزایش معلولیت نیز تمرکز دارد.
در روزهای بعد، بازدیدهای میدانی از مراکز نگهداری، آموزشی و پژوهشی انجام شد.سفر به منطقه "ورزاب" و بازدید از مرکز نگهداری و توانبخشی شبانهروزی معلولین چهارباغ، تجربهای عمیق، انسانی و تأثیرگذار بود. این مرکز دولتی، حدود دویست نفر از افراد دارای معلولیت ذهنی را تحت پوشش دارد و خدمات پزشکی، پرستاری، ورزشی و هنری را بصورت منظم ارائه میکند.
توجه ویژه به توانمندسازی خانوادهها و همراهی آنان با فرزندانشان، از نکات برجسته این مرکز بود و بازدیدی طولانی و پربار را رقم زد.بازدید از دانشگاه جامع توانبخشی و پژوهشگاه توانبخشی، بخش دیگری از این سفر را شکل داد؛ مراکزی که در کنار آموزش نیروهای تخصصی، به پژوهش، پایش و ارائه خدمات علمی و درمانی میپردازند و نقش مهمی در تربیت مربیان، پرستاران و ارائهدهندگان خدمات اجتماعی ایفا میکنند.
در روز چهارم مأموریت، بازدید از مرکز آموزشی–توانبخشی روزانه «دلهای گشاده»، جلوهای متفاوت و الهامبخش از خدمات اجتماعی را به نمایش گذاشت.
مرکزی که بصورت خرید خدمت از دولت، فعالیت میکند و با همت مدیریتی خانم اصیله، هنردرمانی، کاردرمانی و گفتاردرمانی در کنار مشارکت والدین، حمایت خیرین و فروش محصولات مددجویان، روحی زنده به این مرکز بخشیده بود.حضور در کلاسها و همراهی با مددجویان، خانوادهها و مربیان در اجرای برنامههای جمعی سرود و حرکات ورزشی، از صمیمیترین و انسانیترین لحظات این سفر بود.
در مجموع، طی این سفر، ۱۱نشست و بازدید تخصصی با مقامات دولتی، مراکز علمی و پژوهشی، نهادهای اجتماعی، دانشگاهها و کارخانههای تولید تجهیزات توانبخشی تاجیکستان برگزار شد.جمعبندی این نشستها صبح پنجشنبه چهارم دیماه، در وزارت تندرستی و حفاظت اجتماعی تاجیکستان با حضور معاون وزیر و رئیس حفاظت اجتماعی این کشور و مدیران بخشهای اجتماعی انجام شد.
در این جلسه، مدیرکل فناوری و اطلاعات حفاظت اجتماعی، مدیرکل آژانس حفاظت اجتماعی، معاونان این نهادها، مدیرکل کمیسیون فنی تشخیص معلولیت و نمایندگان جمعیتهای فعال در حوزه حفاظت اجتماعی حضور داشتند.نشستها و بازدیدها را میتوان در چند دسته کلی طبقهبندی کرد:
دیدار با مدیران و مقامات دولتی، بازدید از مراکز دولتی و غیردولتی ارائهدهنده خدمات اجتماعی، دیدار با دانشگاهها و مراکز پژوهشی و همچنین بازدید از کارخانههای تولید تجهیزات توانبخشی.
در نشست پایانی، اینجانب موضوعات همکاری میان دو کشور را در هشت محور تشریح کردم.
محور نخست، به آموزش و توانمندسازی مربیان، مدیران و کارشناسان اختصاص داشت که میتواند از چهار مسیر، شامل: برگزاری دورههای پودمانی حضوری در تاجیکستان با اعزام اساتید ایرانی، آموزشهای مجازی و وبیناری، تولید محتوای آموزشی تخصصی و اعزام دانشجویان و نیروهای تخصصی تاجیکستان به دانشگاههای ایران، بهویژه دانشگاه علوم بهزیستی و سلامت اجتماعی، محقق شود.
محور دوم، به توسعه همکاری با شرکتهای دانشبنیان ایرانی، بهویژه شرکتهای فعال در حوزه معاونت علمی، برای تولید تجهیزات پزشکی و توانبخشی و فناوریهای نوین و کمکی اختصاص داشت.
محور سوم، انتقال تجارب ایران در زمینه فعالیتهای اجتماعمحور، داوطلبانه و محلهمحور بود. با اشاره به تجربه ایران در اجرای طرحهایی چون CBR، محب، گروههای خرد مالی، گروههای سلامت روانی–اجتماعی، مانا، خاتم و طرح سلام، این تجارب قابل انتقال به تاجیکستان دانسته شد.
محور چهارم، به برگزاری سمینارها، همایشها و بهویژه نمایشگاههای مشترک میان دو کشور اختصاص داشت که میتواند زمینهساز معرفی و عرضه محصولات تولیدی افراد دارای معلولیت شود.
محور پنجم، به انتقال تجارب ایران در حوزه آمادهسازی شغلی، مراکز پشتیبانی شغلی و توانمندسازی اقتصادی افراد دارای معلولیت، بهویژه از طریق آموزشهای مهارتی و فنیوحرفهای، مربوط میشود.
محور ششم، همکاری، ایران در حوزه اورژانس اجتماعی با شماره تماس ۱۲۳است؛ خدمتی که در تاجیکستان وجود ندارد و میتواند بهتدریج در این کشور الگوسازی و اجرا شود. محور هفتم، به توسعه توانبخشی از راه دور و بهرهگیری از فناوریهای نوین اختصاص داشت.
و محور هشتم، اجرای غربالگریهای بههنگام برای تشخیص انواع معلولیتها، بویژه در طیف اوتیسم، را شامل میشود.
در این نشست، حبیبالله خیراللهزاده، معاون وزیر و رئیس حفاظت اجتماعی تاجیکستان، به همراه شادیاف رئیس مرکز فناوری و اطلاعات و صفرزاده رئیس کمیسیون فنی تشخیص معلولیت، دیدگاههای خود را مطرح کردند._ تأکید بر تبادل تجربیات آموزشی، همکاری در حوزه توانبخشی کودکان دارای معلولیت، درخواست الگوسازی اورژانس اجتماعی ایران، برگزاری سمینارها و نمایشگاههای مشترک و توسعه آموزشهای مشترک، از محورهایی بود که از سوی طرف تاجیکستانی مورد استقبال و تأکید قرار گرفت.
این سفر، فراتر از یک مأموریت اداری، یادآور پیوندی ریشهدار میان دو ملت بود؛ پیوندی که در فرهنگ، زبان، شعر، آیینها و دغدغههای اجتماعی مشترک ریشه دارد و در هر دیدار و گفتوگو، خود را دوباره و دوباره به یاد میآورد.
آری در واپسین لحظههای خداحافظی از تاجیکستان، در حالی که این سرزمین را ترک می کردیم، احساس میکردم از کشوری جدا میشوم که زبانش آشناست و دلش مهربان.
سرزمینی که کوه و رود و شعر در آن به یک زبان سخن میگویند و ریشههای مشترک، فاصلهها را بیمعنا میکند.
مردمش با لبخندی ساده و فرهنگی کهن، یادآور پیوندی هستند که قرنها دوام آورده است.
تاجیکستان را ترک میکردم، اما مطمئن بودم واژهها، نغمهها و خاطرهها، همراهم میمانند.
این خداحافظی پایان نیست؛ قرار دیداری دیگر است میان دلهای همزبان و هم فرهنگ.
نظر شما